ارزیابی انتشار گازهای گلخانه‏ای و پتانسیل گرمایش جهانی ناشی از آن در تولید گندم در گرگان

پدیده تغییر اقلیم و گرم شدن جهانی توجه بسیاری از دانشمندان را به خود جلب کرده است. هدف از این پژوهش بررسی انتشار گازهای گلخانه‏ای و پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) ناشی از آن در تولید گندم در گرگان بود. برای انجام این پژوهش ابتدا 6 مزرعه گندم در دو بخش شرقی و غربی گرگان انتخاب شدند. همه اعمال زراعی به 8 بخش تهیه زمین، کاشت، کوددهی، حفاظت گیاه، کنترل علف‌های هرز، آبیاری، برداشت و حمل و نقل به کارخانه برای تحویل محصول تفکیک شدند و اطلاعات مربوط به روش‏های تولیدی و مقادیر مختلف کاربرد نهاده‏ها (ورودی‏ها) برای 3 سال زراعی از 6 مزرعه گندم مورد بررسی و فهرست‏برداری قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) ناشی از تولید گندم بین 923-268 کیلوگرم معادل 2CO در هکتار متغیر بود که معادل 5/271-8/103 کیلوگرم معادل 2CO به‌ازای هر تن گندم بود. در بین فعالیت‌های مختلف زراعی، کود نیتروژن با میانگین 291 کیلوگرم معادل 2CO در هکتار بیش‌ترین مقدار را از نظر گرمایش جهانی به خود اختصاص داد. مصرف سوخت برای انجام عملیات زراعی نیز با میانگین 213 کیلوگرم معادل 2CO در هکتار در جایگاه بعدی قرار گرفت. مقایسه با سایر نقاط جهان نشان داد که تولید گندم در گرگان به تولید گازهای گلخانه‌ای زیادتر منجر می‌شود.